Wolne Miasto Kraków
Zgodnie z postanowieniami traktatu podpisanego podczas Kongresu Wiedeńskiego, utworzono Wolne Miasto Kraków, które otrzymało dnia 3 maja 1815 r. Konstytucję oktrojowaną przez trzy państwa zaborcze232. W art. 22 Konstytucji Wolnego Miasta Krakowa określono „Służba bezpieczeństwa wewnętrznego i policji odbywać się będzie przez oddział dostateczny milicji miejskiej. (...) Będzie uzbrojona i zaopatrzona w konie dostateczna liczba żandarmów dla bezpieczeństwa dróg i wsi.”, następnie w dniu 26 lipca 1816 r. wydano „Urządzenie Milicyi pieszey i konney, czyli Żandarmeryi w mieście Krakowie i jego okręgu”233, szczegółowo regulujące sposób powoływania do służby, skład, żołd, umundurowanie i uzbrojenie. Milicja ta składała się z dwóch kompanii pieszych po sto pięćdziesiąt cztery osoby oraz żandarmerii składającej się z czterdziestu ludzi, skoszarowanych i utrzymywanych ze skarbu publicznego. Kolejne zmiany Konstytucji utrzymały milicję municypalną oraz żandarmerię jako instytucje ochrony bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego. W roku 1817 milicję podzielono na ruchomą i nieruchomą (korzystając przy tym z doświadczeń Księstwa Warszawskiego oraz wzorów francuskich). Milicja ruchoma pełniła służbę policyjną na ulicach Krakowa, natomiast milicja nieruchoma zasadniczo pełniła służbę wartowniczą przy budynkach publicznych oraz wykonywała funkcje honorowe, a żandarmeria pełniła służbę poza miastem. Ponadto utworzone było Biuro Policji Pośredniej, które w dniu 13 lipca 1827 r.234 zostało przekształcone w Dyrekcję Policji. Do zadań Dyrekcji Policji oprócz ochrony bezpieczeństwa publicznego należały policja sądowa; policja administracyjna i dozorcza: policja targowa, ochrona zdrowia, opieka socjalna, czystość miejsc publicznych, pożarnictwo i sprawy budowlane, sprawy meldunkowe oraz nadzór nad działalnością pozostałej administracji miejskiej. Swoje zadania Dyrekcja wykonywała poprzez dwóch komisarzy, komisarza targowego, pięciu adiunktów, sześciu rewizorów, dwóch podrewizorów, dozorcy aresztów, stróżów nocnych, dwóch trębaczy i szeregu innych urzędników. Ponadto pierwotnie wójtowie, a następnie komisarze dystryktowi (w gminach wiejskich) i komisarze cyrkułowi (w gminach miejskich Krakowa) również wykonywali funkcje administracyjne, sądownicze i policyjne. System ten przetrwał w zasadzie, aż do czasu włączenia Krakowa do Austrii w roku 1846, kiedy to milicja uległa likwidacji, natomiast żandarmerię dostosowano do organizacji i potrzeb władz austriackich235.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.