www.eprace.edu.pl » historia-strazy-miejskich » Rozdział VI. Kształtowanie się municypalnych instytucji ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego w Polsce po II wojnie światowej » Zarys historii straży gminnych (miejskich) na przykładzie Straży Miejskiej we Włocławku

Zarys historii straży gminnych (miejskich) na przykładzie Straży Miejskiej we Włocławku

Bezpośrednie podstawy prawne tworzenia straży miejskich, jak już wspomniano, stworzyła ustawa o Policji. W rozdziale IV ustawy, zatytułowanym „Straże miejskie”, art. 23 ust. 1 stanowił, iż burmistrzowie i prezydenci miast mogą, w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych, tworzyć umundurowane straże miejskie. Zgodnie z tym przepisem straże mogły być tworzone jedynie na terenie miast, wyłączając taką możliwość w stosun­ku do gmin wiejskich. Art. 24 ust. 1 stanowił zaś, iż zakres zadań, obowiązków i uprawnień straży miejskich określi statut nadany w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych, przez burmistrza lub prezydenta miasta. Jednocześnie art. 24 ust. 2 określał, iż formacje te będą wykonywać wyłącznie czynności administracyjno-porządkowe³³¹. Funkcjonariuszom straży miejskich przyznano również prawo używania środków przymusu bezpośredniego – ograniczając ich katalog do fizycznych, technicznych i chemicznych środków służących do obezwładniania i konwojowania osób oraz pałek służbowych (art. 24 ust. 3). Koszty funkcjonowania straży w całości pokrywał samorząd terytorialny (art. 24 ust. 4). Sprecyzowania kompetencji i uprawnień straży dokonano pismem okólnym nr 1/90 Ministra Spraw Wewnętrznych i Ministra – Pełnomocnika Rządu do Spraw Reformy Samorządu Terytorialnego w sprawie tworzenia straży miejskich i porozumiewania się w tym zakresie z Ministrem Spraw Wewnętrznych z dnia 8 listopada 1990 r.³³², a w szczególności w dołączonym doń wzorcowym statu­cie straży miejskich. W wyniku zmiany rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1987 r. w sprawie nadania funkcjonariuszom niektórych organów uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego dokonanej rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1991 r.³³³ nadano prawo nakładania grzywien w drodze mandatu karnego funkcjonariuszom straży miejskich, w miejsce funkcjonariuszy Miejskich Służb Porządkowych. Z kolei rozporządzeniem Ministra – Szefa Urzędu Rady Ministrów z dnia 15 maja 1991 r.³³⁴ w sprawie określenia wykroczeń, za które pracownicy terenowych organów rządowej administracji ogólnej wykonujący zadania w zakresie nadzoru urbanistycznego i budowlanego oraz funkcjonariusze straży miejskich są upoważnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, określono katalog wykroczeń (rozszerzając go wobec uprawnień funkcjonariuszy Miejskich Służb Porządkowych), za które strażnicy miejscy byli uprawnieni do nakładania mandatów. Były to wykroczenia określone w art.: 54, 63a § 1, 64, 75 § 1, 77, 78, 79, 80 § 1 pkt 1 i 5, 81, 82 § 1, 84, 85, 88, 89, 90, 91, 92 § 1, 97, 98, 99 § 1, 101, 102, 111 § 2, 112, 113, 117, 141, 144 § 1 i 2 i 145 ustawy z dnia 20 maja 1971 r.³³⁵ – Kodeks wykroczeń oraz w przepisach rozporządzeń porządkowych wydanych na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r.³³⁶ o terenowych organach rządowej administracji ogólnej i w przepisach porządkowych wydanych przez radę lub zarząd gminy na podstawie art. 40 ust. 3 i art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.³³⁷ o samorządzie terytorialnym. Natomiast przy wykonywaniu czynności oraz stosowaniu środków przymusu bezpośredniego, strażnicy stosowali właściwe przepisy obowiązujące dla policjantów³³⁸.

W początkowym okresie, niektóre samorządy dla określenia straży miejskich, używały również nawy Policja Municypalna. Przykładowo w roku 1991 utworzono Straż Miejską Jarosławia, którą upoważniono do używania zamiennie nazwy Policja Municypalna Miasta Jarosławia³³⁹. W roku 1991, w Poznaniu utworzono Straż Miejską – Policję Municypalną³⁴⁰. W roku 1992, w Gdyni utworzono jednostkę o nazwie Policja Municypalna³⁴¹.

We Włocławku pierwszy etap tworzenia straży miejskiej (trwający w zasadzie od chwili wejścia w życie przepisów ustawy o Policji) zakończył się jej powołaniem z dniem 1 sierpnia 1991 r., Zarządzeniem Nr 12/91 Prezydenta Miasta Włocławka z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie utworzenia Straży Miejskiej we Włocławku, wydanym przez ówczesną Prezydent Miasta Urszulę Palińską. Statut stanowiący załącznik do tegoż Zarządzenia regulował szczegółowo zakres zadań, uprawnienia i obowiązki funkcjonariuszy, organizację Straży Miejskiej we Włocławku, zasady zatrudniania oraz umundurowanie, odznaki i wyposażenie funkcjonariuszy. Straż umiejscowiono w strukturze Urzędu Miejskiego we Włocławku i podlegała ona bezpośrednio Prezydentowi Miasta. Pracę w Straży Miejskiej mógł pełnić mieszkaniec Włocławka, który wykazywał się wzorową postawą moralną, korzystał z pełni praw publicznych, posiadał co najmniej wykształcenie średnie, miał uregulowany stosunek do służby wojskowej oraz był zdolny fizycznie i psychicznie do pracy, co potwierdzało stosowne zaświadczenie lekarskie. Kandydat do pracy podlegał sprawdzeniu w rejestrze skazanych oraz rozmowie kwalifikacyjnej. Osobę zakwalifikowaną do pracy w Straży zatrudniano na okres przygotowawczy trwający sześć miesięcy, przy czym okres ten mógł skrócić Komendant Straży do trzech miesięcy. Ponadto strażnik nie mógł podjąć dodatkowego zatrudnienia bez uzyskania pisemnej zgody Komendanta Straży. Spośród funkcjonariuszy Miejskiej Służby Porządkowej w Straży Miejskiej we Włocławku, z dniem 1 sierpnia 1991 r. zostało zatrudnionych dwanaście osób, a jej pierwszym komendantem został Jarosław Biegała. Straż zgodnie z obowiązującymi przepisami powołano jako formację umundurowaną. Wzory umundurowania opracowano wg własnego projektu, stosując się do ogólnych wytycznych wynikających z „Wzorcowego statutu…”, jednocześnie rezygnując z używania dystynkcji dla oznaczenia stanowisk oraz wprowadzając jedynie czapkę zimową. Również wzory legitymacji, wobec braku przepisów regulujących tę kwestię, opracowano wg własnych wzorów. Straż Miejską we Włocławku powołano w celu wykonywania czynności administracyjno-porządkowych w zakresie nadzoru nad utrzymaniem porządku i estetycznego wyglądu miasta. Do jej zadań w szczególności należały: nadzór miejsc publicznych w aspekcie porządku i estetycznego wyglądu obiektów użyteczności publicznej, instytucji i zakładów pracy oraz posesji prywatnych i ich otoczenia, kontrola prawidłowości oznakowania ulic w tym znaków drogowych, kontrola oświetlenia ulic i posesji, kontrola estetyki napisów, miejsc plakatowania i ogłoszeń, kontrola wykonywania zadań i obowiązków przez administratorów i gospodarzy domów, kontrola zabezpieczenia prowadzonych na terenie miasta prac inwestycyjno-remontowych oraz nadzór nad służbami miejskimi odpowiedzialnymi za sprawne funkcjonowanie urządzeń komunalnych. Ponadto Straż była zobowiązana do informowania o stwierdzonych awariach, katastrofach, przestępstwach i innych zdarzeniach odpowiednie służby, a także do czasu ich przybycia, do zabezpieczenia miejsc tych zdarzeń. W swoich działaniach Straż Miejska współpracowała z różnymi instytucjami, a w szczególności z innymi wydziałami Urzędu Miasta, Policją, Strażą Pożarną, Pogotowiem Ratunkowym, Pogotowiem Gazowym, Stacją Sanitarno–Epidemiologiczną oraz służbami weterynaryjnymi. W celu wykonywania powierzonych zadań funkcjonariusze Straży mieli prawo do udzielania ustnych i pisemnych upomnień, legitymowania osób, nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, kierowania wniosków o ukaranie do kolegium do spraw wykroczeń, wnioskowania do Prezydenta Miasta o wydanie decyzji administracyjnych oraz do stosowania środków przymusu bezpośredniego. Ponadto strażników wyposażono zgodnie z obowiązującymi przepisami w środki przymusu bezpośredniego, w tym w pistolety gazowe – rewolwery gazowe RÖHM (zaliczane wówczas do grupy chemicznych środków przymusu bezpośredniego). Na podstawie decyzji ówczesnego Wojewody Włocławskiego, Straży Miejskiej we Włocławku udostępniono jedną z częstotliwości radiowych znajdujących się w jego dyspozycji i po uzyskaniu zezwolenia Ministra Łączności uruchomiono lokalną radiofoniczną sieć dyspozytorską. Mając na uwadze mobilność patroli, władze miasta początkowo przekazały do dyspozycji Straży jeden samochód marki Polonez, a w kolejnych latach zakupiły dodatkowe środki transportu.

W roku 1995, w efekcie starań różnych środowisk samorządowych, między innymi Związku Miast Polskich³⁴², Krajowej Rady Komendantów Straży Miejskich – Policji Municypalnych³⁴³, a także środowisk naukowych³⁴⁴, doprowadzono do zmiany³⁴⁵ ustawy o Policji. W wyniku wprowadzonych zmian umożliwiono tworzenie straży również gminom wiejskim (straże gminne) oraz tworzenie wspólnych straży przez sąsiadujące gminy w drodze porozumienia (po uzgodnieniu z właściwym komendantem wojewódzkim Policji). Ponadto w przypadku miast będących obligatoryjnym związkiem komunalnym, wprowadzono obowiązek tworzenia straży miejskiej tylko przez radę miejską. Istotną była również zmiana organu uprawnionego do tworzenia straży, po nowelizacji straże mogły być tworzone jedynie uchwałami rady gminy, po uprzednim porozumieniu z właściwym komendantem wojewódzkim Policji. Ponadto rozszerzono zakres uprawnień straży o „niezbędne czynności mające na celu fizyczne zabezpieczenie miejsca zdarzenia” oraz o prawo do oskarżania przed kolegium do spraw wykroczeń i dokonywania czynności sprawdzających w zakresie spraw, w których straż złożyła wniosek o ukaranie. Również rozszerzono katalog środków przymusu bezpośredniego o możliwość korzystania z psów służbowych obronnych. Niezwykle istotną zmianą było także określenie ochrony prawnej funkcjonariuszy straży, którzy od tej chwili korzystali z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym³⁴⁶. Wprowadzone zmiany dały również delegację dla Ministra Spraw Wewnętrznych, który wydał zarządzenie z dnia 6 września 1996 r.³⁴⁷ w sprawie wzorcowego statutu straży gminnych (miejskich) – ujednolicającego umundurowanie, stanowiska i dystynkcje strażników oraz dla Ministra Łączności, który wydał zarządzenie z dnia 8 maja 1997 r.³⁴⁸ w sprawie zasad korzystania z częstotliwości radiowych przez straże gminne (miejskie), umożliwiające strażom tworzenie i korzystanie z lokalnych sieci radiotelefonicznych.

We Włocławku Zarządzeniem Nr 6/95 Prezydenta Miasta Włocławka z dnia 19 września 1995 r. zmieniono Zarządzenie Nr 12/91 Prezydenta Miasta Włocławka z dnia 29 lipca 1991 r., które otrzymało tytuł: „w sprawie utworzenia Straży Miejskiej we Włocławku oraz nadania Statutu Straży Miejskiej Miasta Włocławka”. Ponadto wprowadzono do umundurowania czapkę – wg charakterystycznego „sześciobocznego” wzoru. W związku z trwającą reformą administracji i przejmowaniem różnych zadań przez gminy, w dniu 15 października 1996 r. Prezydent Miasta Włocławek Ryszard Chodynicki powierzył organizację i prowadzenie Biura Rzeczy Znalezionych we Włocławku ówczesnemu Komendantowi Straży Miejskiej Grzegorzowi Matusiakowi. Wobec wzrostu zatrudnienia (w latach 1992 – 1996 zatrudniono dziesięciu nowych funkcjonariuszy) oraz w ramach podniesienia kwalifikacji zawodowych (w kursie uczestniczyli wszyscy pracownicy), w okresie 12 – 26 czerwca 1996 r., w Komendzie Wojewódzkiej Policji we Włocławku zorganizowano „Kurs Podstawowy Straży Miejskiej”, którego program obejmował 42 godziny zajęć teoretycznych i 22 godziny zajęć praktycznych. Ponadto w listopadzie 1996 r. wszyscy strażnicy przeszli szkolenie dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.

Przełomowym momentem dla funkcjonowania straży było wprowadzenie w życie, odrębnej, autonomicznej, ustawowej podstawy działania – ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.³⁴⁹ o strażach gminnych. Ustawa ta, będąca efektem wielu lat pracy różnych środowisk³⁵⁰, była odpowiedzią na potrzebę realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego zadań z zakresu ochrony porządku publicznego. Jej przepisy uchylały dotychczasowe zapisy ustawy o policji regulujące zasady tworzenia straży oraz przepisy wydane na jej podstawie, normujące ich funkcjonowanie. Organem uprawnionym do utworzenia i rozwiązania straży została rada gminy, która po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego Policji (art. 2 ust. 1 i 2 oraz art. 4), mogła podjąć stosowną uchwałę. Ponadto gminy sąsiadujące na obszarze jednego województwa mogły tworzyć wspólną straż w drodze porozumienia, po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego Policji (art. 3 ust. 1). Natomiast w mieście, które jest związkiem komunalnym, utworzonym z mocy ustawy, określono iż może działać tylko jedna straż miejska utworzona przez radę miasta (art. 3 ust. 2). Straż mogła być tworzona jako jednostka organizacyjna gminy i tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach rada gminy mogła postanowić o umiejscowieniu Komendy Straży w strukturze urzędu gminy (art. 6). Nowa ustawa określiła również, że straż jest tworzona w celu ochrony porządku publicznego na terenie gminy (art. 1 ust. 1), w zakresie wynikającym z ustaw i aktów prawa miejscowego (art. 10 ust. 1) oraz znacząco rozszerzyła kompetencje strażników. W art. 11 wskazano przykładowe zadania straży. Były to: ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych; czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego – w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym; współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń; zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia właściwych służb, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia; ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej; współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych; doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgor­szenia w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażają­cych ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób; informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi; konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych dla potrzeb gminy. Z kolei w art. 12, określono, że przy wykonywaniu swoich zadań, strażnicy mieli prawo do: udzielania pouczeń;  legitymowania osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości; ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia i niezwłocznego doprowadzenia ich do najbliższej jednostki Policji; nakładania grzywien w postępowaniu mandatowym za wykroczenia określone w trybie przewidzianym przepisami o postępowaniu w sprawach o wykroczenia; dokonywania czynności sprawdzających, kierowania wniosków o ukaranie do kolegium do spraw wykroczeń, oskarżania przed kolegium do spraw wykroczeń i wnoszenia środków odwoławczych – w trybie przewidzianym przepisami o postępowaniu w sprawach o wykroczenia; usuwania pojazdów i blokowania kół pojazdów w przypadkach określonych w przepisach o ruchu drogowym;  wydawania poleceń; żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych i samorządowych;  zwracania się, w nagłych przypadkach, o pomoc do jednostek gospodarczych, prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej oraz organizacji społecznych, jak również do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy na zasadach określonych w ustawie o Policji. Szczegółowe warunki, zakres i sposób wykonywania przez strażników niektórych czynności (legitymowanie,   ujmowanie osób,   żądanie niezbędnej pomocy) określiło rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r.³⁵¹ Strażnicy mogli również zgodnie z art. 14 ust. 1 stosować środki przymusu bezpośredniego wobec osób uniemożliwiających im wykonywanie zadań ustawowych. Katalog środków przymusu bezpośredniego określony został w art. 14 ust. 2, należały do nich: siła fizyczna w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony; kajdanki; pałki obronne wielofunkcyjne; psy obronne; paralizatory elektryczne; broń gazowa i ręczne miotacze gazu. Ponadto zgodnie z art. 15 ust. 1 straży wykonującej zadania związane z ochroną obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej oraz konwojowaniem dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych dla potrzeb gminy, mogło być wydane pozwolenie na broń, zwane świadectwem broni. Natomiast dopuszczenie strażnika do wykonywania zadań z bronią palną krótką następowało na wniosek właściwego Komendanta Straży w drodze decyzji administracyjnej, wydanej przez właściwy organ Policji. Strażnik, który uzyskał stosowne dopuszczenie, mógł być wyposażony na czas wykonywania określonych czynności służbowych w broń palną krótką, jedynie na polecenie Komendanta Straży. Przypadki użycia broni palnej przez strażników określone zostały w art. 18 ust. 1 ustawy, tj. jeżeli środki przymusu bezpośredniego okazały się niewystarczające lub ich użycie ze względu na okoliczności danego zdarzenia nie byłyby możliwe, strażnik mógł użyć broni palnej krótkiej wyłącznie: w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie albo zdrowie strażnika lub innej osoby;   przeciwko osobie, która nie zastosowała się do wezwania do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić mogłoby życiu, zdrowiu strażnika lub innej osoby;   przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną krótką strażnikowi; w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na wykonywany konwój dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości pieniężnych. Jednocześnie zgodnie z art. 18 ust. 2 użycie broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni, i nie powinno zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób. Warunki przydziału, przechowywania oraz ewidencjonowania broni i amunicji określił Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w rozporządzeniu z dnia 3 marca 1998 r.³⁵² Natomiast szczegółowe warunki i sposób postępowania przy użyciu broni palnej krótkiej przez strażników określiło rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lipca 1998 r.³⁵³ Ponadto na podstawie ustawy (art. 13) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał rozporządzenie z dnia 6 marca 1998 r.³⁵⁴ w sprawie trybu i zasad uznawania pojazdów straży gminnych za pojazdy uprzywilejowane. Rozporządzeniem tym określono, że w drodze decyzji, zezwolenie na używanie pojazdu straży jako pojazdu uprzywilejowanego, w ruchu drogowym mógł wydać Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jednocześnie w § 3 tego rozporządzenia określono, że co do zasady, zezwolenie może być wydane na nie więcej niż 30% pojazdów danej straży. Również na podstawie delegacji ustawowej (art. 21 ust. 2), rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r.³⁵⁵ ujednolicono wzory umundurowania, legitymacji, dystynkcji oraz znaków identyfikacyjnych w strażach na terenie całego kraju. Wraz ze wzrostem kompetencji wynikających z ustawy, rozszerzono również katalog wykroczeń, za które strażnicy mogli nakładać mandaty karne. Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 września 1997 r. upoważniono ich do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w art.: 10 ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r.³⁵⁶ o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; 23 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r.³⁵⁷ – Prawo o miarach; 12 ust. 1 dekretu z dnia 2 sierpnia 1951 r.³⁵⁸ o targach i targowiskach; 54, 55, 63a § 1, 64, art. 75 § 1, 77, 78, 79, 80 § 1 pkt 1 i 5, 81, 82 § 1, 84, 85, 88, 89, 90, 91, 92 § 1, 97, 98, 99 § 1, 101, 102, 111 § 2, 112, 113, 117, 141, 144 § 1 i § 2 i 145 ustawy z dnia 20 maja 1971 r.³⁵⁹ – Kodeks wykroczeń oraz w przepisach rozporządzeń porządkowych wydanych na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r.³⁶⁰ o terenowych organach rządowej administracji ogólnej i w przepisach porządkowych wydanych przez radę lub zarząd gminy na podstawie art. 40 ust. 3 i art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.³⁶¹ o samorządzie terytorialnym. Ponadto na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 maja 1999 r.³⁶² w sprawie kontroli ruchu drogowego, strażnicy po odpowiednim przeszkoleniu, uzyskiwali uprawnienia do wykonywania czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego w odniesieniu do kierujących pojazdami nie stosujących się do zakazu ruchu w obu kierunkach oraz uczestników ruchu naruszających przepisy o zatrzymaniu lub postoju pojazdów, ruchu motorowerów, rowerów, pojazdów zaprzęgowych oraz o jeździe wierzchem lub pędzeniu zwierząt, ruchu pieszych. W ramach wykonywania czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego strażnicy byli upoważnieni zatrzymywania pojazdów lub jadących wierzchem, sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem lub jego używaniem, usuwania, przemieszczania lub blokowania pojazdów. Dalsze zmiany przepisów związane były z wejściem w życie nowej ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r.³⁶³ Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, regulującego uprawnienia i postępowanie strażników w tym rodzaju postępowania. Ponadto zgodnie z nowymi przepisami Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji rozporządzeniem z dnia 15 października 2002 r.³⁶⁴ w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, oraz zasad i sposobu wydawania upoważnień, ponownie określił katalog wykroczeń, za które strażnicy mogli nakładać mandaty karne oraz tzw. „taryfikator”. Były to wykroczenia określone w art.: 54, 55, 64, 67 § 2, 75 § 1, 77, 78, 79, 80 § 1 pkt 1 i 5, 81, 82 § 2, 89, 98, 99 § 1, 100, 102, 108, 112, 117, 145 ustawy z dnia 20 maja 1971 r.³⁶⁵ – Kodeks wykroczeń oraz 88, 90, 91, 92 § 1, 94, 95, 96 § 1 pkt 2 i 97 Kodeksu wykroczeń w zakresie upoważnienia do kontroli ruchu drogowego; 43¹ ust. 1 oraz 45 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r.³⁶⁶ o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; 23 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r.³⁶⁷ – Prawo o miarach; 13 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r.³⁶⁸ o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych; 10 ust. 2 i 2a ustawy z dnia 13 września 1996 r.³⁶⁹ o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r.³⁷⁰ o bezpieczeństwie imprez masowych; aktach prawa miejscowego, ustanawiających przepisy porządkowe w zakresie zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, których naruszenie zagrożone jest karą grzywny. Natomiast rozporządzeniem z dnia 30 grudnia 2002 r.³⁷¹ w sprawie kontroli ruchu drogowego, ponownie określił uprawnienia strażników do wykonywania czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego – nowe rozporządzenie nie wprowadziło jednak żadnych zmian w kompetencjach strażników. Dopiero zmiana tegoż rozporządzenia, wprowadzona przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji rozporządzeniem z dnia 17 grudnia 2003 r.³⁷², rozszerzyła kompetencje strażników z zakresu kontroli ruchu drogowego w odniesieniu do kierujących pojazdami: niestosujących się do wskazań sygnalizacji świetlnej oraz przekraczających dozwoloną prędkość przy użyciu urządzeń samoczynnie rejestrujących. Zgodnie z art. 24 ustawy o strażach gminnych, strażnikiem mogła zostać osoba, która: ma obywatelstwo polskie, ukończyła 21 lat, korzysta z pełni praw publicznych, posiada co najmniej wykształcenie średnie, cieszy się nienaganną opinią, jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym, nie była karana sądownie oraz posiadająca uregulowany stosunek do służby wojskowej. Ponadto strażnika przed zatrudnieniem na czas nieokreślony, zatrudniano na czas określony nie dłuższy niż 12 miesięcy (w uzasadnionych przypadkach można było odstąpić od zatrudnienia na czas określony, jeżeli kandydat posiadał odpowiednie przygotowanie do pracy w straży), w czasie którego musiał odbyć przeszkolenie podstawowe (art. 25). Zasady szkolenia strażników, założenia programowe oraz metodyczne przeszkolenia podstawowego określał wówczas, na podstawie art. 25 ust. 4 ustawy o strażach gminnych oraz art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o Policji, Komendant Główny Policji. Uczynił to zarządzeniem nr 16/99 z dnia 23 września 1999 r.³⁷³ w sprawie określenia szczegółowych zasad szkolenia policjantów i strażników gminnych (miejskich), które następnie uchylił i zastąpił zarządzeniem nr 10 z dnia 19 kwietnia 2001 r.³⁷⁴ Ponadto jak określił art. 26 ustawy o strażach gminnych, z dniem zatrudnienia strażnik winien złożyć pisemne ślubowanie o treści: „Ślubuję uroczyście służyć Państwu i wspólnocie lokalnej, chronić porządek publiczny i bezpieczeństwo ludzi, przestrzegać porządku prawnego i dyscypliny służbowej, dbać o etykę i dobre imię służby”. Ponadto w art. 27 ustawy określono, że do obowiązków strażnika należy: przestrzeganie prawa, rzetelne, bezstronne i terminowe wykonywanie poleceń przełożonych; poszanowanie powagi, honoru, godności obywateli i własnej; zachowanie tajemnicy państwowej i służbowej; podejmowanie interwencji w sytuacjach zagrożenia życia, zdrowia lub mienia, a także w przypadku naruszenia dóbr osobistych ludzi; zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami, przełożonymi, podwładnymi oraz współpracownikami; stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych; zachowanie się z godnością w czasie pracy i poza nią. Natomiast art. 28 ustawy stanowił, że strażnik, który przy wykonywaniu zadań przekroczył uprawnienia lub nie dopełnił jakiegokolwiek obowiązku, naruszając w ten sposób dobra osobiste obywatela, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5, wprowadzając tym samym nieuzasadnioną, surowszą odpowiedzialność strażnika, w stosunku do innych funkcjonariuszy publicznych. Ustawa o strażach gminnych ograniczyła również (w stosunku do uregulowań przyjętych w ustawie o Policji) ochronę prawną strażników, określając w art. 23, że jedynie przy wykonywaniu czynności służbowych strażnik korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Ponadto strażnicy uzyskali również prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych, jednakże bez prawa do strajku (art. 30 ust. 1), jednocześnie ograniczono im prawo członkostwa w partiach politycznych (art. 30 ust. 2) oraz określono, że nie mogą bez zezwolenia komendanta podejmować innego zajęcia zarobkowego (art. 31).

Kolejnych, obszernych zmian w uprawnieniach straży dokonano dopiero, ustawą z dnia 12 czerwca 2003 r.³⁷⁵ o zmianie ustawy o strażach gminnych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ustawy o strażach usuwała niektóre luki w ustawodawstwie oraz dostosowywała i precyzowała niektóre zagadnienia. Zgodnie z dodanym art. 10a straże w celu realizacji ustawowych zadań zyskały możliwość przetwarzania danych osobowych, z wyłączeniem danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym, bez wiedzy i zgody osoby, której dane te dotyczą, uzyskane w wyniku wykonywania czynności podejmowanych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, z rejestrów, ewidencji i zbiorów, do których straż posiada dostęp na podstawie odrębnych przepisów (np. dane z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców – art. 80c ust. 1 pkt. 10a oraz art. 100c ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.³⁷⁶ Prawo o ruchu drogowym, dane ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i utraconych dowodów osobistych – art. 44h ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r.³⁷⁷ o ewidencji ludności i dowodach osobistych). Ponadto straże zyskały uprawnienie do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych (tzw. monitoring wizyjny), poprzez dodanie pkt 10 w art. 12 ust. 1. Strażnikom przyznano również prawo do dawania poleceń lub sygnałów uczestnikowi ruchu albo innej osobie znajdującej się na drodze oraz przywrócono prawo do podejmowania decyzji o przemieszczeniu lub usunięciu pojazdu z drogi na koszt właściciela w sytuacji pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu (art. 6 ust. 1 pkt 3c oraz art. 130a ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym). W ramach porządkowania prawa dostosowano również ustawę o strażach gminnych do znowelizowanej ustawy z dnia 21 maja 1999 r.³⁷⁸ o broni i amunicji, zmieniając katalog środków przymusu bezpośredniego. Strażnicy utracili prawo do używania broni palnej gazowej, a zyskali prawo do stosowania paralizatorów elektrycznych, na które jest wymagane pozwolenie na broń. Ponadto zmieniono jeden z przypadków użycia broni przez strażników, art. 18 ust. 1 pkt 4 otrzymał brzmienie „w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na konwój ochraniający przedmioty wartościowe lub wartości pieniężne”, wobec czego strażnicy utracili możliwość użycia broni palnej bojowej w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na wykonywany konwój dokumentów, tzn. zamach na konwój dokumentów nie stanowi już samoistnej przesłanki do użycia broni. Ponadto zmieniono brzmienie art. 23 rozszerzając ochronę prawną strażników. Strażnicy po nowelizacji korzystają z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych w związku z wykonywaniem czynności służbowych (a więc również poza służbą, jednakże w przypadkach pozostających w związku z czynnościami służbowymi strażnika – przykładowo wcześniejsze ukaranie mandatem karnym, skierowanie wniosku o ukaranie, doprowadzenie do izby wytrzeźwień w celu wytrzeźwienia, czy też założenie blokady na koło nieprawidłowo zaparkowanego pojazdu), a nie jak uprzednio jedynie przy wykonywaniu czynności służbowych. Nowelizując ustawę o strażach gminnych dodano również art. 24a, którym w ust, 1 ustanowiono odrębne badania lekarskie i psychologiczne dla osób ubiegających się o przyjęcie do służby w strażach oraz strażników. Badania te mają na celu ustalenie zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia służby w straży – dotychczas wobec strażników były stosowane jedynie ogólne zasady badań lekarskich wynikające z ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.³⁷⁹ Kodeks pracy. Ponadto uchylono także art. 13 ustawy, tj. przepis upoważniający Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji do wydania rozporządzenia określającego tryb i zasady uznawania pojazdów straży za pojazdy uprzywilejowane. Brak delegacji ustawowej spowodował utratę mocy obowiązującej wydanego na jej podstawie rozporządzenia z dnia 6 marca 1998 r. w sprawie trybu i zasad uznawania pojazdów straży gminnych za pojazdy uprzywilejowane. Konsekwencją tej zmiany było zniesienie odrębnego trybu i zasad uznawania pojazdów straży za pojazdy uprzywilejowane i zastosowanie w tym zakresie zasad ogólnych wynikających z przepisu art. 53 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Zniesiony został jednocześnie (określony w rozporządzeniu) limit 30% pojazdów danej straży, które mogą zostać uznane za pojazdy uprzywilejowane. Niwelując nieuzasadnioną surowszą odpowiedzialność strażnika niż innych funkcjonariuszy publicznych, uchylono art. 28. Strażnicy w efekcie tej zmiany ponoszą odpowiedzialności, tak jak inni funkcjonariusze publiczni, na ogólnych zasadach wynikających z przepisu art. 231 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.³⁸⁰ Kodeks karny. W dodanym art. 9a uregulowano obowiązek prowadzenia ewidencji dotyczącej etatów, wyposażenia w środki przymusu bezpośredniego i wyników działań straży oraz w art. 9b obowiązek składania Komendantowi Głównemu Policji, za pośrednictwem komendanta wojewódzkiego Policji, do 15 lutego każdego roku informacji o danych zawartych w tej ewidencji. Z wejściem w życie znowelizowanych przepisów ustawy (25 stycznia 2004 r.), nastąpił proces dostosowywania przepisów wykonawczych. Na podstawie art. 25 ust. 4 ustawy, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał rozporządzenie z dnia 27 stycznia 2004 r.³⁸¹ w sprawie szkolenia podstawowego strażników gminnych (miejskich). Na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy, wydane zostało Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2004 r.³⁸² w sprawie przypadków, sposobów i trybu użycia przez strażników gminnych (miejskich) środków przymusu bezpośredniego. Na podstawie art. 9a ust. 2 ustawy, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał rozporządzenie z dnia 22 marca 2004 r.³⁸³ w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia przez straże gminne (miejskie) ewidencji etatów, wyposażenia w środki przymusu bezpośredniego oraz wyników działań straży. Na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał nowe rozporządzenie z dnia 12 sierpnia 2004 r.³⁸⁴ w sprawie zakresu i sposobu współpracy Policji ze strażami gminnymi (miejskimi) oraz zakresu sprawowania przez Komendanta Głównego Policji nadzoru nad działalnością straży. Na podstawie art. 18 ust. 4 ustawy, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał nowe rozporządzenie z dnia 20 sierpnia 2004 r.³⁸⁵ w sprawie warunków przydziału, przechowywania i ewidencjonowania broni palnej bojowej i amunicji przez straże gminne (miejskie). Na podstawie art. 24a ust. 2 ustawy, Minister Zdrowia wydał rozporządzenie z dnia 1 września 2004 r.³⁸⁶ w sprawie zakresu, trybu i częstotliwości przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się o przyjęcie do służby oraz pełniących służbę w strażach gminnych, a także jednostek uprawnionych do przeprowadzania badań. Na podstawie art. 18 ust. 3 ustawy, wydane zostało nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r.³⁸⁷ w sprawie szczegółowych warunków, trybu i sposobu postępowania w przypadku użycia broni palnej bojowej przez strażników gminnych (miejskich). Na podstawie art. 21 ust. 2 ustawy, Rada Ministrów rozporządzeniem z dnia 21 września 2004 r.³⁸⁸ zmieniła rozporządzenie w sprawie umundurowania, legitymacji, dystynkcji i znaków identyfikacyjnych strażników gminnych (miejskich). Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy, Rada Ministrów wydała nowe rozporządzenie z dnia 2 listopada 2004 r.³⁸⁹ w sprawie zakresu i sposobu wykonywania przez strażników gminnych (miejskich) niektórych czynności – dotychczas strażników obowiązywały przepisy „policyjne”. Była to więc, trwająca blisko rok czasu, nowelizacja nie tylko ustawy o strażach gminnych, ale w zasadzie wszystkich przepisów regulujących funkcjonowanie straży miejskich i gminnych, będąca odpowiedzią zarówno na społeczne zapotrzebowanie rozszerzenia kompetencji, konieczność dostosowania przepisów do obowiązującego stanu prawnego oraz będąca realizacją części postulatów samorządów, środowisk naukowych oraz samych straży³⁹⁰.

Kolejne zmiany dotyczyły przepisów regulujących uprawnienia z zakresu kontroli ruchu drogowego. Przepisy normujące to zagadnienie zyskały wyższą rangę, a tym samym zostały dostosowane do obowiązujących norm prawnych, ustawą z dnia 11 maja 2007 r.³⁹¹ o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r.³⁹² – Prawo o ruchu drogowym dodano między innymi art. 129b, 129e oraz 129f. Strażnicy na podstawie art. 129b zostali uprawnieni do wykonywania kontroli ruchu drogowego wobec: kierującego pojazdem niestosującego się do zakazu ruchu w obu kierunkach, a także naruszającego przepisy ruchu drogowego, w przypadku ujawnienia i zarejestrowania czynu przy użyciu urządzeń działających samoczynnie; uczestnika ruchu naruszającego przepisy o: zatrzymaniu lub postoju pojazdów; ruchu motorowerów, rowerów, pojazdów zaprzęgowych oraz o jeździe wierzchem lub pędzeniu zwierząt; ruchu pieszych. W ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego strażnicy zostali upoważnieni do zatrzymania pojazdów lub jadących wierzchem (z wyłączeniem pojazdów kierowanych przez osoby, których czyn ujawniono oraz zarejestrowano przy użyciu urządzeń działających samoczynnie); sprawdzania dokumentów wymaganych w związku z kierowaniem pojazdem; używania urządzeń samoczynnie ujawniających i rejestrujących naruszenia przepisów ruchu drogowego przez kierujących pojazdami; legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wiążących poleceń, co do sposobu korzystania z drogi lub używania pojazdu; wydawania poleceń: osobie, która spowodowała przeszkodę utrudniającą ruch drogowy lub zagrażającą jego bezpieczeństwu oraz kontrolowanemu uczestnikowi ruchu – co do sposobu jego zachowania. Ponadto ograniczono prowadzenie kontroli przy użyciu urządzeń samoczynnie ujawniających i rejestrujących naruszenia przepisów ruchu drogowego przez kierujących pojazdami jedynie do miejsc i czasu uzgodnionego z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) lub rejonowym Policji. Strażnicy zostali również zobowiązani (w związku z wykonywaniem czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego) do uniemożliwienia kierowania pojazdem osobie, co do której istnieje uzasadnione podejrzenie, że znajduje się ona w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, do czasu przybycia Policji. Ponadto Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał rozporządzenie z dnia 18 lipca 2008 r.³⁹³ w sprawie kontroli ruchu drogowego, gdzie w § 14 określił warunki zatrzymywania pojazdów przez funkcjonariuszy straży. Strażnik może zatrzymywać pojazdy poruszając się wyłącznie pieszo oraz jeżeli dysponuje oznakowanym pojazdem służbowym. Jednocześnie określił warunki i sposób wykonywania kontroli, zgodnie z którymi strażnik w warunkach dostatecznej widoczności podaje sygnały tarczą do zatrzymywania pojazdów lub ręką, a w warunkach niedostatecznej widoczności – latarką ze światłem czerwonym albo tarczą do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym. Polecenie do zatrzymania pojazdu powinno być podane z dostatecznej odległości, w sposób zapewniający jego dostrzeżenie przez kierującego pojazdem oraz bezpieczne zatrzymanie we wskazanym miejscu, w którym nie zagraża to bezpieczeństwu ruchu. Przystępując do czynności kontrolnych, strażnik może wydać polecenie unieruchomienia silnika pojazdu. Ponadto w rozporządzeniu określono, że osoba posiadająca upoważnienie do wykonywania kontroli ruchu drogowego podlega okresowemu przeszkoleniu uzupełniającemu, przed upływem 5 lat od ukończenia szkolenia lub poprzedniego przeszkolenia uzupełniającego.

We Włocławku w związku z wejściem w życie ustawy o strażach gminnych Rada Miasta w dniu 15 czerwca 1998 r. podjęła Uchwałę Nr 43/XLVII/98 w sprawie uchwalenia Regulaminu Organizacyjnego Straży Miejskiej, pozostawiając ją w dalszym ciągu w strukturze Urzędu Miasta jako jednostkę organizacyjną Gminy Miasta Włocławek. W roku 2002 postanowiono o przekształceniu statusu Straży Miejskiej w jednostkę budżetową, co zrealizowano Uchwałą Nr 21/XXIX/2001 Rady Miasta Włocławek z dnia 26 marca 2001 r.³⁹⁴ w sprawie określenia formy organizacyjno – prawnej Straży Miejskiej we Włocławku i nadania jej Regulaminu Organizacyjnego.

Z dniem 1 sierpnia 2003 r. we Włocławku, powstała na bazie sieci radiowej „Włocławek 900”, Radiotelefoniczna Sieć Koordynacji Ratownictwa Miasta przeznaczona do alarmowania i koordynowania działań, służb ratowniczych oraz instytucji i służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w sytuacji klęsk żywiołowych, katastrof i innych nadzwyczajnych zagrożeń oraz zdarzeń powodujących zagrożenie życia i zdrowia ludzi, środowiska naturalnego oraz dóbr materialnych w sytuacjach zagrożenia porządku publicznego i bezpieczeństwa mieszkańców. Od lipca 2003 stanowisko dyżurnego Straży Miejskiej we Włocławku zostało włączone w te struktury.

Straż Miejska od chwili powstania pracowała w systemie dwuzmianowym od poniedziałku do soboty, natomiast od dnia 25 października 2004 r. wprowadzono całodobowy i całotygodniowy system pracy.

W roku 2004 uruchomiono monitoring wizyjny miasta Włocławka, a pierwsze stanowisko dozoru utworzono w Komendzie Miejskiej Policji – w początkowym okresie obsługiwali je strażnicy, a następnie zatrudnieni przez Straż poborowi służby zastępczej, na podstawie decyzji Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Kolejny etap rozwoju monitoringu związany jest z przeniesieniem do Urzędu Miasta systemu zapisu oraz z utworzeniem w Komendzie Straży Miejskiej stanowiska dozoru wizyjnego w 2006 r.

Z dniem 28 lutego 2005 r. na bazie służby dyżurnej Straży Miejskiej uruchomiono Punkt Kontaktowy Urzędu Miasta Włocławek, związany z realizacją zadań dotyczących osiągnięcia wyższych stanów gotowości obronnej państwa w Urzędzie Miasta Włocławek. Natomiast od dnia 20 marca 2006 r. służbie dyżurnej Straży Miejskiej, powierzono zadania całodobowego dyżuru Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego w ramach realizacji zadań Systemu Wczesnego Ostrzegania miasta Włocławek.

Uchwałą Nr 7/XLIV/2006 Rady Miasta Włocławek z dnia 30 stycznia 2006 r. zmieniającą uchwałę w sprawie formy organizacyjno – prawnej Straży Miejskiej we Włocławku i nadania jej Regulaminu Organizacyjnego określono, że Straż może posiadać sztandar. Następnie Zarządzeniem Nr 24/2006 Prezydenta Miasta Włocławek z dnia 22 lutego 2006 r. w sprawie nadania sztandaru Straży Miejskiej we Włocławku, ówczesny Prezydent Władysław Skrzypek, nadał Straży sztandar jako symbol służby na rzecz mieszkańców miasta Włocławek. Sztandar został wykonany z dobrowolnych składek instytucji, organizacji, zakładów pracy oraz społeczeństwa miasta Włocławka. Uroczystość poświęcenia i wręczenia sztandaru Straży Miejskiej we Włocławku odbyła się w dniu 14 czerwca 2006 r. Aktu wręczenia sztandaru dokonał Prezydent Miasta Włocławek Władysław Skrzypek, ówczesnemu Komendantowi Straży Miejskiej we Włocławku Januszowi Lazarowi.

W roku 2007, w związku z ustawą z dnia 30 czerwca 2005 r.³⁹⁵ o finansach publicznych, Uchwałą Nr 39/VIII/2007 Rady Miasta Włocławek z dnia 30 kwietnia 2007 r., nadano Statut Straży Miejskiej we Włocławku, określając że Straż działa w formie jednostki budżetowej i jest samorządową umundurowaną formacją, utworzoną do ochrony porządku publicznego na terenie miasta Włocławek.

W związku z dynamicznym rozwojem Straży, oraz wzrostem zatrudnienia niezbędna stała się jej reorganizacja, co skutkowało nadaniem nowego Regulaminu Organizacyjnego. Uczyniono to Uchwałą Nr 91/XI/2007 Rady Miasta Włocławek z dnia 29 października 2007 r. w sprawie nadania Regulaminu Straży Miejskiej we Włocławku.

Obecnie w Straży Miejskiej zatrudnionych jest 56 osób, w tym 5 na stanowiskach administracyjnych (cywilnych), a ponadto 3 poborowych służby zastępczej obsługujących stanowisko monitoringu wizyjnego. W skład Komendy wchodzi Komendant, Zastępca Komendanta, Zespół finansowo księgowy, Referat służb dyżurnych i prewencji (w jego składzie znajduje się również stanowisko oskarżyciela publicznego), Zespół administracyjno-techniczny kadr i kancelarii (w jego składzie znajdują się również: Biuro Rzeczy Znalezionych i stanowisko dozoru wizyjnego) oraz dwa Wydziały patrolowo-interwencyjne. Na wyposażeniu Straży znajduje się obecnie 5 oznakowanych samochodów służbowych, 8 rowerów, 8 szt. broni palnej bojowej, 48 pałek wielofunkcyjnych typu „Tonfa”, 48 kajdanek oraz 51 ręcznych miotaczy gazu.

Straż Miejska we Włocławku wykonuje zadania jakie nałożył ustawodawca uwzględniając przy tym specyfikę miasta, a także potrzeby i oczekiwania jego mieszkańców. Jej działania ukierunkowane są na ochronę spokoju i porządku publicznego, co realizowane jest głównie poprzez wykonywanie służby patrolowej i podejmowanie zgłoszonych interwencji. W celu podniesienia efektywności na tym polu, standardowe wykonywanie służby patrolowo-prewencyjnej wzbogacone jest między innymi o cykliczne (akcyjne) działania: „Bezpieczny Ogród”, „Bezpieczna Szkoła”, „Bezpieczne Wakacje”, „Znicz”, „Posesja”, „Konopie”, „Bezpieczna droga do i ze szkoły”. Jednocześnie Straż podejmuje działania profilaktyczne, których celem jest wyrabianie wśród dzieci i młodzieży szkolnej właściwych postaw wobec różnego rodzaju zagrożeń. Tematyka zajęć jest dostosowywana do potrzeb konkretnych szkół. Obecnie realizowane są następujące moduły tematyczne: „Bezpieczeństwo dziecka w kontaktach z osobami obcymi”, „Czy pies musi ugryźć”, „Strażnik miejski Twoim przyjacielem”, „Żyję z zasadami”, „Odpowiedzialność prawna nieletnich”, „Niebezpieczne fajerwerki”, „Bądź bezpieczny”, „Szkoła odpowiedzialnej sprzedaży”. Ponadto Straż Miejska we Włocławku aktywnie uczestniczy w ogólnopolskim Programie Odpowiedzialnej Sprzedaży STOP18 oraz ogólnopolskich kampaniach: „Płytka wyobraźnia to kalectwo”, „Stop Wandalom”, „Zobacz - Usłysz – Powiedz”.

Straż realizując swoje zadania i przedsięwzięcia współpracuje z wszelkiego rodzaju służbami i instytucjami działającymi w zakresie szeroko pojętego porządku i bezpieczeństwa publicznego, jednak najważniejszym partnerem w jej działaniach jest Policja. Zasady współdziałania tych służb, od chwili powstania Straży, wynikają z przepisów ustawowych (pierwotnie ustawy o Policji, a następnie ustawy o strażach gminnych). Szczegóły zasad współpracy określane były w szeregu rozporządzeń³⁹⁶, obecnie obowiązuje wzmiankowane wcześniej rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 12 sierpnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu współpracy Policji ze strażami gminnymi (miejskimi) oraz zakresu sprawowania przez Komendanta Głównego Policji nadzoru nad działalnością straży. Zgodnie z tymi przepisami dnia 31 marca 2005 r. Prezydent Miasta Władysław Skrzypek, Komendant Miejski Policji we Włocławku insp. Lech Szawłowski oraz Komendant Straży Miejskiej we Włocławku Janusz Lazar podpisali stosowne porozumienie. Współpraca ta polega w szczególności na: stałej wymianie informacji o wszelkiego rodzaju zdarzeniach oraz zagrożeniach, koordynowaniu rozmieszczenia służb, wspólnym prowadzeniu działań w celu zapewnienia spokoju i porządku w miejscach wszelkiego rodzaju imprez, zgromadzeń oraz w innych miejscach publicznych, a także organizowaniu wspólnych służb patrolowych.

Obecnie straże miejskie, miejsko-gminne i gminne ugruntowały już swoją samo­dzielną pozycję jako organy wykonujące zadania w zakresie porządku publicznego w wymiarze lokal­nym i stanowią tym samym znaczące wsparcie dla Policji oraz wszystkich służb i instytucji w wykonywaniu powierzonych im obowiązków i zadań.

komentarze

Przeszukaj ePrace

Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.