Miejskie Służby Porządkowe
Ponownie tworzenie służb ochrony porządku publicznego przez władze lokalne, umożliwiono na początku lat osiemdziesiątych XX w. Nosiły one wówczas nazwę Miejskich Służb Porządkowych. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1983 r.306 zmieniającym rozporządzenie z dnia 29 maja 1979 r.307 w sprawie zasad organizacji urzędów terenowych organów administracji państwowej, zezwolono na tworzenie Miejskich Służb Porządkowych. Początkowo jak wynika z wyżej wymienionych przepisów Miejskie Służby Porządkowe mogły być tworzone przez urzędy wojewódzkie. Kierownikiem tej komórki organizacyjnej był komendant, a zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 8 listopada 1982 r.308 w sprawie zasad wynagradzania pracowników urzędów państwowych, w tabeli stanowisk, kwalifikacji i zaszeregowania pracowników urzędów wojewódzkich i urzędów miejskich w miastach powyżej 300 tysięcy mieszkańców309, w wyniku zmiany dokonanej z dniem 23 stycznia 1984 r. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1983 r.310, określono oprócz komendanta, stanowiska: zastępcy komendanta, starszego inspektora i inspektora Miejskiej Służby Porządkowej. Następnie od dnia 17 czerwca 1984 r. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 kwietnia 1984 r.311 w sprawie zasad organizacji i funkcjonowania urzędów terenowych organów administracji państwowej, umożliwiono tworzenie Miejskich Służb Porządkowych w Urzędach: Miasta Stołecznego Warszawy, Miasta Krakowa i Miasta Łodzi312. Dopiero od dnia 1 stycznia 1988 r., zmiana rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1986 r.313 w sprawie zasad wynagradzania pracowników urzędów państwowych, wynikająca z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1987 r.314 uwzględniła stanowisko komendanta w miastach od 20 tysięcy do 300 tysięcy mieszkańców i w urzędach dzielnicowych. Zmiana przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1983 r.315 o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego, ustawą z dnia 16 czerwca 1988 r.316, umożliwiła pełniejszą realizację obowiązku zapewnienia przez rady narodowe utrzymania ładu i porządku publicznego na swoim terenie317. Na podstawie zmienionego art. 136 ust. 2318, w celu wykonywania niektórych zadań w zakresie zapewnienia ładu i porządku publicznego terenowy organ administracji państwowej o właściwości ogólnej mógł utworzyć Miejską Służbę Porządkową. Dzięki wprowadzonej zmianie umożliwiono tworzenie Miejskich Służb Porządkowych wszystkim urzędom – terenowym organom administracji państwowej stopnia podstawowego – bez względu na liczbę mieszkańców. W ślad za wprowadzonymi zmianami wydano nowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 lutego 1989 r.319 w sprawie zasad wynagradzania pracowników urzędów państwowych, którego obowiązywanie określono w § 17 od dnia 1 stycznia 1989 r. Niniejsze rozporządzenie określało stanowiska w Miejskich Służbach Porządkowych: komendanta, starszego inspektora oraz inspektora320 – pominięto stanowisko zastępcy komendanta.
Jednocześnie z podjęciem decyzji o umożliwieniu tworzenia Miejskich Służb Porządkowych, rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1983 r.321 zmieniającym rozporządzenie z dnia 8 grudnia 1971 r.322 w sprawie nadania funkcjonariuszom niektórych organów uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, również funkcjonariuszom tych jednostek nadano uprawnienie do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego. Z kolei rozporządzeniem Ministra Administracji i Gospodarki Przestrzennej z dnia 20 stycznia 1984 r.323 w sprawie określenia wykroczeń, za które pracownicy niektórych jednostek organizacyjnych podległych lub podporządkowanych terenowym organom administracji państwowej są upoważnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, sprecyzowano katalog wykroczeń, za które funkcjonariusze Miejskich Służb Porządkowych byli uprawnieni do nakładania mandatów. Były to wykroczenia określone w art.: 62, 63a, 64, 67, 69, 75, 77, 79, 90, 97, 117, 144 i 145 ustawy z dnia 20 maja 1971 r.324 – Kodeks wykroczeń. Funkcjonariuszom Miejskich Służb Porządkowych nie przyznano natomiast prawa do użycia środków przymusu bezpośredniego.
Miejskie Służby Porządkowe z założenia były strukturami umundurowanymi. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1983 r.325 zmieniającym rozporządzenie z dnia 29 maja 1979 r.326 w sprawie zasad organizacji urzędów terenowych organów administracji państwowej, w § 11 dodano ustęp 2a, na podstawie którego Minister Administracji i Gospodarki Przestrzennej w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych miał wydać wytyczne, w sprawie zadań i organizacji oraz ustalić wzór umundurowania pracowników Miejskich Służb Porządkowych. Wobec braku tych uregulowań, terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego, tworząc Miejskie Służby Porządkowe, kształtowały te sprawy według własnych potrzeb.
Przykładowo we Włocławku Miejską Służbę Porządkową utworzono na podstawie Zarządzenia 12/89 Prezydenta Miasta Włocławka z dnia 3 kwietnia 1989 r. w sprawie utworzenia Miejskiej Służby Porządkowej na prawach oddziału w Wydziale Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Miejskiego we Włocławku. Miejska Służba Porządkowa powstała z przekształcenia wieloosobowego (3 etaty) „Stanowiska pracy ds. porządku i czystości w mieście”, utworzonego na podstawie Zarządzenia 1/87 Prezydenta Miasta Włocławka z dnia 15 stycznia 1987 r. w sprawie utworzenia komórki pn. „Stanowisko pracy ds. porządku i czystości w mieście” w Wydziale Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Miejskiego we Włocławku. Miejska Służba Porządkowa przejęła uprawnienia, zadania i obowiązki wspomnianego „Stanowiska pracy ds. porządku i czystości w mieście”. Utworzono ją jako jednostkę umundurowaną. W jej skład wchodziły: stanowisko komendanta, cztery etaty inspektorów oraz stanowisko d/s administracji. Pełen stan etatowy Miejska Służba Porządkowa osiągnęła w październiku 1989 r.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami funkcjonariuszy Miejskiej Służby Porządkowej wyposażono w uprawnienie do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego oraz prawo do kierowania wniosków o ukaranie osób popełniających wykroczenia przeciwko przepisom sanitarno-porządkowym. Miejska Służba Porządkowa wykonywała zadania administracyjno-porządkowe zmierzające do podniesienia estetyki oraz porządku i czystości w mieście. Do jej zadań w szczególności należały: prowadzenie całokształtu spraw związanych z akcją „Posesja”, kontrola i nadzór nad wyglądem estetycznym miasta, stanem oświetlenia, utrzymaniem czystości i porządku ulic, chodników, zieleńców, parków, oraz boisk przez służby komunalne, administracje budynków, instytucje, zakłady pracy, zakłady usługowe, handlowe i gastronomiczne oraz właścicieli domów prywatnych itp., zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zarządzeniami porządkowymi Prezydenta Miasta. Ponadto do zadań Miejskiej Służby Porządkowej należało wydawanie decyzji na likwidację hodowli zwierząt futerkowych i gospodarskich oraz nadzór nad rejestracją psów, ujawnianie nielegalnie wybudowanych obiektów i zgłaszanie ich Wydziałowi Urbanistyki, Architektury i Nadzoru Budowlanego Urzędu Miasta. W zakresie swoich działań Miejska Służba Porządkowa współpracowała z różnymi instytucjami, a w szczególności innymi wydziałami Urzędu Miasta, Terenową Stacją Sanitarno–Epidemiologiczną, Strażą Pożarną, służbą weterynaryjną oraz Rejonowym Urzędem Spraw Wewnętrznych.
W latach dziewięćdziesiątych XX w. przemiany związane z reformą samorządu terytorialnego wprowadziły nowe rozwiązania. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r.327 o samorządzie gminnym w art. 6 ust. 1 określiła, że do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Natomiast w art. 7 ust. 1 p. 14 określiła, iż do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb zbiorowych wspólnoty, w szczególności zaś m. in. sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Konsekwencją takiej regulacji było umożliwienie w tym celu tworzenia formacji porządkowych, podległych organom samorządu terytorialnego i posiadającym stosowne uprawnienia328 – szersze niż funkcjonujące na dotychczasowych zasadach Miejskie Służby Porządkowe. W toku prac legislacyjnych329 przyjęto koncepcję polegającą na umożliwieniu tworzenia straży miejskich, a podstawy prawne ich powołania zostały umieszczone w ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r.330 o Policji, która weszła w życie z dniem 10 maja 1990 r.
W zaistniałej sytuacji władze samorządowe Włocławka podjęły działania zmierzające do utworzenia nowej jednostki organizacyjnej – Straży Miejskiej we Włocławku. W styczniu 1991 r. w wyniku reorganizacji Urzędu Miejskiego wyodrębniono Miejską Służbę Porządkową ze struktury Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. W okresie 19 marca 1991 r. – 29 czerwca 1991 r., w Zakładzie Kształcenia Zawodowego we Włocławku – Ośrodek Kształcenia Zawodowego, przeprowadzono „Szkolenie pracowników Miejskiej Służby Porządkowej”. Szkolenie to składało się z 11 bloków tematycznych obejmujących zagadnienia: postępowania w sprawach o wykroczenia (4 bloki), postępowania administracyjnego (2 bloki), znajomość i interpretacja przepisów ruchu drogowego, znajomość zasad użycia środków przymusu bezpośredniego oraz broni gazowej, nauka samoobrony, nauka podstawowych chwytów i uderzeń walk wręcz, kształtowanie ogólne sprawności fizycznej; ogółem 17 godzin wykładów teoretycznych i 76 godzin zajęć praktycznych. W szkoleniu tym uczestniczyli obok dotychczasowych pracowników Miejskiej Służby Porządkowej kandydaci na przyszłych funkcjonariuszy Straży Miejskiej we Włocławku, skierowani przez Urząd Pracy. Z dniem 1 lipca 1991 r. osoby, które ukończyły szkolenie, zostały zatrudnione w Miejskiej Służbie Porządkowej, a jej stan osobowy wzrósł do szesnastu funkcjonariuszy. W okresie tym, wobec planowanego utworzenia straży miejskiej, funkcjonariusze Miejskiej Służby Porządkowej nie zostali umundurowani.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.